DÜNYA BƏSTƏKARLARI

 

Çaykovski Petr (07.05.1840 - 06.11.1893)

 

Çaykovski musiqisi özünün nəzərə çarpacaq rus xalq musiqisi elementləri, zəngin harmoniyası və oynaq melodiyaları ilə seçilir. Bəstələdiyi əsərlərdə rus xalq musiqisi ənənələri ilə yanaşı qərb musiqi elementlərindən böyük ustalıqla istifadə etmişdir. 1913-cü ildə, ölümündən iyirmi il sonra İqor Stravinski "Bahar mərasimi"i ilə rus musiqisini XX əsrin dünya musiqi səhnəsinə daşıyır. XIX əsrin ortalarından öncəki rus musiqi sənəti ilə XX əsrdə dünya musiqi arenalarını fəth edən rus musiqisi arasında Çaykovski yeganə körpü rolunu oynamışdır.

 

Çaykovski dünya auditoriyasının qəlbini fəth etmiş ilk rus bəstəkarı kimi də Rusiya musiqi tarixinə düşmüşdür. Ondan öncə Mixayil Qlinka yalnız bir dəfə Parisdə konsert verə bilmişdir. Sonralar Çaykovskinin St. Peterburq Konservatoriyasında müəllimi olacaq Anton Rubinşteyn də dünya musiqi səhnələrinin daimi "vətəndaşına" çevrilə bilən digər rus musiqiçisi olsa da, o bu nailliyətləri bəstəkar kimi deyil, yalnız virtuoz pianoçu kimi əldə edə bilmişdir.

 

Onun yaradıcılıq irsi çoxşaxəlidir. Bura operalar - “Voyevoda” (1868), “Su pərisi” (Undina) (1869), “Yevgeni Onegin” (1878), “Orleanlı qız” (1879), “Fərsiz” (1883), “Çəkmələr” (1885), “Cadugər” (1887), “Qəliz qadın”, “İolanta” (1891), baletlər - “Qu gölü” (1876), “Yatmış gözəl” (1889), “Fındıq qıran” (Şelkunçik) (1892), simfonik əsərləri - "Tufan" uverturası (1864), Simfoniya №1 "Qış xəyalları" (1866), "Tale" simfonik fantaziyası (1868), Simfoniya №2 (1872), Fortepiano üçün Konsert №1 (1875), Simfoniya №3 (1875), "Françeska de Rimini" simfonik fantaziyası (1876), Rokoko mövzusunda variyasia (konsertlə birgə violonçel üçün) (1878), Konsertlə birgə Skripka üçün konsert (1878), Simfoniya №4 (1878), "1812-ci il" təntənəli üvertura (1880), "Romeo və Culiyetta" üvertura-fantaziyası (1869, 1870, 1880), Orkestrlə birgə fortepiano üçün Konsert №2 (1880), "Manfred" simfoniyası (1885), "Pezo kapriççiosu" (1887), Simfoniya №5 (1880), Orkestrlə birgə fortepiano üçün Konsert No.3 (1893), Simfoniya №6 (1893), fortepiano üçün əsərlər - "Fəsillər" Op.37, 12 xarakterik musiqi lövhələri (1876), Uşaq albomu Op.39, 24 yüngül pyeslər (1878), 18 pyes, Op.72 (1892), orkestr üçün əsərlər - Slavyan marşı (1876), Könüllülər donanmasının marşı (1878) əsərləri daxildir.